Begrijpend lezen in de konijnenexpertenklas

‘Mevrouw?’

‘Ja’, antwoord ik. Het is woensdagavond, mijn studenten uit de bachelor-na-bachelor Zorgverbreding en remediërend leren zitten voor me en ze zijn weer heerlijk.

‘Mevrouw, ik heb deze week aan uw les moeten denken. Ik begrijp het nu helemaal, wat u bedoelt!’

Ik neem een slok van mijn koffie en bedenk me dat dit de momenten zijn waar leerkrachten van opveren, waarvan je zowaar je zwart goud zou laten staan.

‘Tobie, mijn kat’, vertelt de student verder, ‘heeft me vorig weekend een offer gebracht. Nu doet hij dat wel vaker. Meestal zijn ze overleden, die offers, maar deze keer bracht hij me een konijntje en het leefde nog. Dus ik tegen mijn vriend: “Gij pakt Tobie, ik red het konijn.” Want voor je het weet…’

Haar ogen twinkelen. Ze is een jonge leerkracht Nederlands in het secundair onderwijs en komt hier om het begrijpend leesonderwijs van haar school onder de loep te nemen en taalbeleidsgewijs stappen vooruit te zetten.

Niemand weet waar haar verhaal naartoe gaat, maar allemaal hangen we aan haar lippen. Geen wonder, denk ik, zij en haar leerlingen, geen wonder.

‘En ’s maandags vroegen mijn leerlingen hoe mijn weekend was geweest. Ik vertelde over Tobie en zijn offer. En hoe ik met een konijn in een doos zat, omdat ik niet wist wat ik ermee moest doen. Ik heb nog nooit konijnen gehad, mevrouw, nog nooit.’

We knikken. Het begint te dagen.

‘Dus vertel ik mijn klas dat ik nu met dat konijn zit en voordat ik het weet beginnen de leerlingen allerlei zaken op te zoeken waar ik bij sta. “Mevrouw, hier staat hoe je het konijn moet verzorgen. Heeft u al zo’n drinkflesje?”

“Mevrouw”, vraagt een andere leerling, “welk konijn is het? Dat moeten we weten voor de verzorging, hè. Heeft het grote of kleine oren? Kleine? Dan is het een dwergkonijn, denken we. Ziet-ie er zo uit?”

“Ik heb thuis nog een hok liggen!” roept een andere leerling.“Of we kunnen zelf een hok bouwen, mevrouw! Neemt u het konijn eens mee naar de klas?”

“Oh, mevrouw, ik heb hier een artikel gevonden over hoe een kat en een konijn vrienden kunnen worden. Dan kunt u het konijn gewoon houden!”

“En als dat niet lukt”, vult een andere leerling aan, “dan heb ik hier een recept: konijn met pruimen!”’

We lachen. In de eerste les hebben we het gehad over taal leren en het verhaal over de kleuter Maxim die graag een konijn wil, maar dat van zijn ouders niet mag en op een dag stiekem een konijntje in zijn kledingkast verstopt...

Ongepland en zonder dat de leerkracht erop uit was, had zich dit verhaal in ‘t echt afgespeeld in haar klas vol pubers en had ze zelf mogen ervaren wat betekenisvolle leestaken voor elkaar krijgen vergeleken met de traditionelere ‘Wie? Wat? Waar?’-benadering.

In het eerste jaar middelbaar onderwijs dus. Voor spannende verhalen over konijnen zijn we gelukkig nooit te oud.

‘Dit is wat u bedoelt, hè, met een betekenisvolle taak’, twinkelen haar ogen.

‘Dit is het’, zeg ik, ‘je hebt het beet, die taak. En die leerlingen van jou, hen heb je ook beet. Ze hebben je graag en ze slaan aan het lezen, omdat ze jou willen helpen. Betekenisvol in het kwadraat. En hoe gaat het nu met het konijn?’

‘Wel, we weten nog niet welk geslacht het is. Mijn leerlingen gaan dat uitzoeken. Maar ze hebben alvast een naam gekozen. Rudi als het een mannetje is, en als het een vrouwtje is Trudie.’

Enkele weken later krijg ik onderstaande foto in mijn mailbox.

Met de groetjes van de konijnenexpertenklas en van Rudi.

Meer lezen?

Over het verhaal van Maxim:

Frijns, C. (2017). Een hok voor een geheim konijn: goede gesprekken voeren in de kleuterklas (en daarna). School- en klaspraktijk, 58(233), 37-44.

Over betekenisvolle taken voor begrijpend lezen:

Frijns, C., & Jaspaert, K. (2017). Ik lees ik lees wat jij niet leest: leesplezier en begrijpend lezen in het basisonderwijs (en daarna). In K. Jaspaert & C. Frijns (Red.), Taal leren. Van kleuters tot volwassenen (pp. 101-121). Tielt: Lannoo Campus.